Voor 36 cent het kanaal door

Dinsdag 30 december

We gaan vandaag iets toeristisch doen. Nadat we gisteravond heerlijk warm gedoucht hebben, onder een echte douche (toch wel lekker) en hebben geïnternet zodat iedereen weet dat het goed gaat met ons gaan we met een taxi naar het Miraflores sluizencomplex. Dit complex is net buiten de stad en onderdeel van het Panamakanaal.

Het Panamakanaal heeft 3 verschillende sluizencomplexen en dit is degene die het dichtst bij de stad ligt. Vanaf het 'observation deck' kijken we op de sluis en zien 2 schepen erin gaan. Om de beurt want veel scheepswerven nemen de maat van het kanaal als uiterste maat om een schip te bouwen (zowel qua breedte als qua lengte. Ook wel genoemd de Panama Canal measurements). Gaaf om te zien hoe dit werkt!

Schepen betalen naar gelang hun gewicht. Dit jaar is de hoogste prijs betaald door een cruiseschip; 359.500 dollar! Het laagste bedrag was 36 cent en dat heeft Richard Burlington betaald in 1928 toen hij door het kanaal is gezwommen. Gemiddeld betalen de schepen ongeveer 20.000 dollar. Veel geld maar bedenk hoeveel tijd en (dus) geld het scheelt wanneer ze niet helemaal om Zuid-Amerika hoeven te varen!

Een stukje geschiedenis;
Al in de 16e eeuw werd gesproken over de mogelijkheid om de landengte die de Atlantische van de Stille Oceaan scheidt, met een kanaal te doorsnijden. In 1524 opperde Karel V op advies van Vlaamse ingenieurs dat scheepsreizen tussen Spanje en Peru aanzienlijk verkort zouden kunnen worden door de aanleg van een kanaal. Zijn zoon Koning Filips II (1527-1598) verbood echter het graven van een kanaal op straffe des doods, omdat "de mens niet mag scheiden wat God heeft verenigd".

Aan het einde van de 19e eeuw werd de eerste serieuze poging ondernomen, nadat in 1855 al een spoorlijn over de landengte was aangelegd. De Fransman Ferdinand de Lesseps, die ook het Suezkanaal had aangelegd, begon met de bouw in 1880 in wat toen nog de Colombiaanse provincie Panama was. Hij stuitte echter op technische en klimatologische moeilijkheden. Ook vonden zeer veel arbeiders de dood door onder andere malaria en gele koorts. De bouw kwam stil te liggen en de in 1881 opgerichte bouwcompagnie ging in 1889 failliet. Geschat wordt dat er in deze periode 22.000 arbeiders zijn overleden.

Het duurde nog tot 1904 voor de aanleg werd hervat, nadat via een door de Verenigde Staten (onder president Roosevelt) gesteunde legeropstand de provincie Panama was afgescheiden van Colombia en tot onafhankelijke staat was uitgeroepen in november 1903. Twee weken later werd in het Witte Huis een verdrag ondertekend tussen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Hay en de Franse ingenieur Philippe-Jean Bunau-Varilla, die een van de aanstichters van de afscheiding was geweest. In dat verdrag, waar geen Panamezen bij betrokken werden, werd vastgelegd dat 1400 km² Panamees grondgebied "voor eeuwig" aan de Verenigde Staten werd overgedragen. Het betrof een strook land van zo’n 8 kilometer aan weerszijden van het toen halfvoltooide kanaal: de Panamakanaalzone.

Nadat de eerste twee aangewezen ingenieurs zich hadden teruggetrokken, wees president Roosevelt luitenant-kolonel George Washington Goethals aan om de leiding te nemen over de aanleg van het kanaal. Goethals, een zoon van Vlaamse immigranten, studeerde in 1880 af aan de Militaire Academie van West Point. In het leger maakte hij carrière en werd hij lid van de Generale Staf.

In het begin stierven ook toen veel mensen aan malaria. Een arts zette het project weer op de rails door de muskieten aan te pakken. Het kanaal werd geopend onder de slogan "A man, a plan, a canal: Panama". Er vielen minder doden dan tijdens de Franse periode: zo'n 5.600. Het eerste schip, het Amerikaanse stoomschip Ancon, voer door het kanaal op 15 augustus 1914. Het project lag hiermee voor op schema: de oorspronkelijke einddatum was op 1 juni 1916 gezet.

Na de Tweede Wereldoorlog begonnen de spanningen tussen Panama en de Verenigde Staten op te lopen. In Panama begon steeds meer de mening te vatten dat de Kanaalzone in rechte toebehoorde aan het Panamese volk. In 1964 braken studentenprotesten uit die een gewelddadig karakter kregen. Na een incident over het hijsen van de Panamese vlag naast de Amerikaanse, begonnen studenten de hekken te doorbreken die de kanaalzone afscheidden van het omliggende Panamees grondgebied. Dit leidde tot militair ingrijpen en 22 doden onder de opstandelingen. In 1974 werden er onderhandelingen gestart die in september 1977 uitmondden in de Torrijos-Carterverdragen, ondertekend door de Panamese militaire heerser Omar Torrijos en de Amerikaanse president Jimmy Carter. In deze verdragen werd geregeld dat het kanaal zou worden overgedragen aan Panama, waarbij het land een verdrag moest ondertekenen dat de neutraliteit van de zone moest garanderen en de VS de garantie gaf om terug te keren wanneer gewenst. Uiteindelijk leidden de verdragen ertoe dat op 31 december 1999 het kanaal werd overgedragen aan de Panamakanaalautoriteit (ACP), waarmee het volledig Panamees bezit was geworden. (Met dank aan Wikipedia.)

In de buurt is ook een meer, Gatun Lake en daar kun je in duiken. Ik was van plan dit te doen maar dat is helaas niet meer gelukt qua planning en afspreken met de duikschool die dit organiseert, jammer!

Ik wil nog een Panama hoed kopen, als souvenir maar vind er geen meer die leuk en betaalbaar is. Had ik m toch op dag 1 moeten kopen...

Anders dan de naam doet vermoeden komt de panamahoed niet uit Panama, maar uit de provincie Manabi in Ecuador. Ecuadors belangrijkste exportproduct heet nota bene Panamahoed en de Ecuadorianen haten dat.

Men denkt dat de naam Panamahoed komt van de vele Panamezen die tijdens de bouw van het Panama kanaal een hoofddeksel nodig hadden tegen de zon.

De hoeden worden gemaakt van gevlochten bladeren van de Carludovica palmata. Ze worden nog steeds met de hand gemaakt maar zijn toch goedkoop omdat de productie slechts een dag of twee (!) in beslag neemt.

Terug in de stad gaan we een beetje shoppen en laten we onze nagels doen. Een French pedicure en manicure voor slechts $14! Zo jammer dat dit in Nederland zo duur is.

´s Avonds willen we gaan eten bij Limoncillo, volgens de Lonely Planet één van de betere restaurants. Helaas, de Balony Planet strikes again; het restaurant is al 2 jaar dicht. Uiteindelijk belanden we in Fiësta Casino waar we Texmex eten en salsa dansen.

Woensdag 31 december

Vandaag internetten we nog wat meer en zetten we nog wat verhalen op de blog. Ik check online in voor morgen :-( en we gaan naar een marktje in Panama Viejo met allerlei plaatselijke dingetjes (Mercado Nacional de Artesanias). Altijd leuk om sieraden te kopen!

Panama Viejo is waar de eerste Europenanen zich hebben gevestigd aan de Pacific coast in het continent Amerika. Dit was in 1519 en is door piraten vernietigd in 1671. De ruïnes zijn de stille getuigen hiervan.

Terwijl ik dit tik is het bij jullie bijna middernacht en dus 2009! Onze voorbereidingen bestaan uit het reserveren van een restaurant en het kopen van vuurwerk (sterretjes).

Heel veel plezier en ik zie jullie volgend jaar!

Dikke kus en bedankt weer voor al jullie reacties!