Sandakan- gezinsuitbreiding en neusapen

26-29 november

We vliegen naar Sandakan in oost-Borneo en nemen een taxi naar ons jungle resort ‘Paganakan Dii Tropical Retreat’. We hebben een chalet met een semi-open badkamer. Het ligt vrij afgelegen maar gelukkig kunnen we hier lekker en goedkoop eten. De komende dagen staat in het kader van dieren.

Eerste stop: het Sepilok Orang Utan Rehabilitation Centre. Hier verblijven orang oetangs die o.a. wees zijn. Ze worden hier opgevangen en terug in de natuur gezet. Er is een Nursery waar de kleintjes verblijven en een Feeding platform waar twee keer per dag eten wordt gebracht en de grotere apen een hapje (bij) kunnen eten. De volwassene apen zijn vrij om te gaan en staan (en slingeren) waar ze willen in de jungle. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ze niet meer terugkomen. We horen van een zwangere aap wiens moeder uit het Centre komt maar die zelf in de jungle is geboren. Ze is nu regelmatig in het Centre te vinden. Waarschijnlijk voelt ze zich, nu ze kwetsbaar is, hier veiliger.

Orang Oetangs hebben 96.7% hetzelfde Dna als mensen. Orang Oetang betekent ‘man van het woud’. Orang-oetangs maken elke dag een nieuw nest om te slapen, waarbij ze blijk tonen van een goed bouwkundig inzicht. Dit moet ook wel aangezien mannetjes wel 80 kg kunnen wegen en het nest zich op een hoogte van 30 m kan bevinden. Een nest wordt in amper vijf à zes minuten gebouwd. Bij het zoeken naar geschikt bouwmateriaal kiezen ze doelbewust voor verschillende soorten takken: dikke takken voor stevigheid, dunne taken voor veerkracht en takken met bladeren voor de zachtheid.

Tijdens de eerste Feeding komt er geen enkele aap opdagen. Gelukkig is er vanmiddag nog een. Wel zien we al meerdere kleintjes spelen in de Nursery. Heel schattig.

Tussen de middag gaan we naar de overkant waar het Borneo Sun Bear Conservation Centre is.

De Sun bear is de kleinste beer ter wereld. In het Nederlands heten ze Maleise beer of Honingbeer.Opvallend aan deze overwegend zwarte beer is de heldere witte of gele halvemaanvormige vlek op de borst. Deze is bij elke beer uniek. De meeste tijd zitten de Honingberen in een boom. Door hun lange klauwen kunnen ze goed klimmen. Omdat ze er als baby zo schattig uiteen, worden ze vaak als huisdier gehouden. Wat illegaal is. En wanneer ze groter worden dan is het een wild dier dat tussen de 1.20-1.50 meter wordt met lange klauwen en grote tanden. Niet de schattige teddybeer die hij was en het ‘huisdier’ wordt in een te kleine kooi opgesloten. De beren zijn ook bij jagers gewild vanwege hun galblaas. De inhoud zou helend werken en levert veel geld op.

’s Middags gaan we terug voor de tweede Feeding van de Orang Oetangs. Dit keer hebben we meer geluk. Alhoewel, er komt één aap om een hapje te eten. Gaaf hoe hij zich voortbeweegt door afwisselend aan handen en voeten over de touwen te slingeren. We hebben nog net tijd om snel terug te lopen naar de Nursery. Onderweg loopt een Orang Oetang ons tegemoet op het looppad! Hij kijkt niet op of om maar loopt langs, haalt het schuifje van het poortje (‘Do not enter’) eraf, doet de poort open en loopt er doorheen richting Feeding platform. Lekker lui!

De dag erna gaan we naar de neusapen. Ook dit is een Conservation Centre van een eigenaar van een palmolieplantage (de grootste bedreiging van al deze dieren) die een deel van zijn plantage terug heeft gegeven aan de apen. Dat is dan wel weer aardig van hem.

Neusapen, ofwel Proboscis apen hebben een grote neus (verrassend genoeg). In ieder geval de mannetjes. De vrouwtjes hebben een stompe neus en de jongen een wipneus. Hoe groter de neus, hoe sexueel aantrekkelijker de mannetjes zijn.

De Maleise bevolking noemt dit dier Orang Belanda ofwel de ‘Mens die lijkt op Nederlanders’, waarmee ze de eerste scheepslui en missiepaters bedoelden die op Borneo voet aan wal hadden gezet. Zij hadden net zo'n grote lange neus en een bolle buik als de neusaap. Neusapen wonen vaak dicht bij de kust en in mangroves. Ze kunnen dan ook zwemmen en hebben zwemvliezen tussen de tenen. Ze wonen in groepjes; vaak meerdere gezinnen die bestaan uit één mannetje die meerdere vrouwen heeft en hun jongeren. Daarnaast is er een vrijgezellengroep, mannetjes die hopen ooit een familie te mogen leiden.

Op het platform waar de bezoekers staan, bij de Feeding Platforms, zijn er genoeg aanwezig. Ze zitten heel relaxed op de balustrade en we kunnen heel dichtbij komen. Hun neuzen zijn erg grappig. Af en toe rent een aap van de ene kant van het platform naar de andere kant. Met veel lawaai om de andere vrijgezelle mannetjes te imponeren. Deze apen slingeren niet maar springen van boom naar boom. We zien meerdere families en een vrijgezellengroep. Leuk om ze zo allemaal te zien in de bomen en op het platform.

Onze laatste dag hier. We gaan ons gezin uitbreiden en gaan terug naar de Conservation centra om de adoptieprocedures af te ronden van Orang Oetang baby Bidu-Bidu en Sun bear Fulung en brengen nog een bezoek aan het Research center.

Bidu-Bidu is op eenjarige leeftijd in het Bidu Bidu-bos gevonden. Zijn moeder was nergens te bekennen en is waarschijnlijk doodgeschoten of er is iets anders ernstigs gebeurd. Een moeder laat haar jong namelijk nooit zomaar achter. Hij is in het centrum sinds augustus 2013 en doet het goed kn het centrum.

Fulung betekent ‘woud’ en deze beer woont sinds augustus 2010 in het centrum. Hij is nu 5 jaar. Hij is nieuwsgierig en staat vaak op zijn achterpoten om ergens naar te kijken en is goed in het vinden van eten. Daarnaast is hij populair bij de vrouwtjes. Een logische keus dus, deze beer!

Dit is de makkelijkste manier om ouder te worden! Geen zwangerschap, geen bevalling, geen slappe buik en geen zorgen. Gewoon wat geld betalen en het is geregeld. Onze reis gaat verder.